Auć

Będzie znowu Abnegat do Szamana. Ale i przy okazji do Cre(w)master’a ;)

Racje Szaman wczoraj pisał że jak się wątróbka komu przyzwyczai do morfiny i innych opiatów to mu potem mało i mało. Ile by się nie dało - można więcej. W zasadzie każdy pogotowiarz zna jak nie osobiście to z opowieści pacjentów chorych co to doszli do dawek dziennych 1000 mg i wyższych. Nawet jak się przyjmie że dostępność biologiczna morfiny po podaniu doustnym wynosi ca. 35% to i tak daje to oszałamiające przeliczeniowe 35 ampułek podanych dożylnie na dobę.

Z drugiej strony człowiek nieuzależniony rzadko potrzebuje więcej niż 10 mg w żyłę. Rzecz jasna zależy to od typu urazu i wrażliwości osobniczej - tu męska połowa ludzkości stoi zdecydowanie na przegranej pozycji - ale 0,1 mg/kg.m.c jest dawką wystarczającą do opanowania bólu ostrego. Stąd owszem, bać się nie ma co, jak pacjent z bólu wyje to należy mu dać tyle by przestał, nie przejmując się specjalnie podaną dawką - i tu rację Szaman ma - ale też nie ma co szaleć i zaczynać leczenie od ampułki podskórnie dla szczapowatego chłopa - co z kolei Cre(w)master słusznie chce sobie wymiareczkować. W sumie leczenie przeciwbólowe ma pacjentowi zapewnić ograniczenie bólu ostrego do wartości akceptowalnych przez niego a nie wyprodukować rozmemłanego jegomościa na skraju niewydolności oddechowej.

Problem się robi nieco większy w przypadku bólu przewlekłego czy neuropatycznego. Tutaj pacjent musi być pod kontrola specjalisty co to mu wszystko ładnie dobierze, zgodnie z zasadami sztuki. A sztuka leczenia bólu wygląda w zasadzie tak:
- stopień pierwszy: nieopioidowy lek p. bólowy + ew. lek wspomagający;
- stopień drugi: słaby opioid + ew. lek nieopioidowy + ew. lek wspomagający;
- stopień trzeci: silny opioid + ew. lek nieopioidowy + ew. lek wspomagający.
Żeby nieco przybliżyć temat, ale tylko troszeczkę, parę przykładów:
- nieopioidowe leki p.bólowe: diclofenac, naproxen, paracetamol;
- słabe opioidy: tramadol, codeina;
- silne opioidy: morfina, fentanyl;
- leki wspomagające: leki p.depresyjne, leki p.drgawkowe, sterydy.
W zasadach stoi jak byk żeby nie mieszać leków z tej samej grupy lub o tym samym punkcie uchwytu, z kilkoma wyjątkami:
- powszechne jest mieszanie diclofenacu, naproxenu, ketonalu czy innych NLPZ (niesterydowych leków p.zapalnych) z paracetamolem;
- nie należy mieszać słabych opiatów ze słabymi ale przejść na silne;
- nie mieszać słabych opiatów z silnymi;
- w zasadzie nie mieszać silnych - ale tutaj dopuszcza się dołożenie np. morfiny doustnie gdy plaster z fentanylem nie pokrywa całkowicie zapotrzebowania - np. w czasie toalety chorego.

A skąd się mi wzięło na wywody dziwne? Ano, przyszła pani co to sobie chciała nózię zoperować. Tu muszę przyznać że mnie ciekawość nieco zdjęła - prawą połamała w drzazgi na nartach tak dokładnie że jej enhaes zafundował pełna protezę stawu kolanowego. A w lewej zachciało jej się operować buniona (kto ciekaw jest jak to wygląda tym razem musi sobie sam góglnać w obrazki; proszę nie jeść jak przed operacją - sześc godzin) niewielkiego, ot coby nózie lewą mieć pod szpileczkę. Z racji tej swoje nózi prawej i bóli neuropatycznych, które do leczenia są zupełnie niewdzięczne, pani miała zapisaną morfinkę wolno uwalniającą się w ilości 60 mg na dobę, tabletki z morfiną, które dożerała sobie w czasie dnia - zazwyczaj jedna dawka 60 mg, ale czasem dwie, plus plasterek Duragesic (czyli fentanyl, kolejny silny opiat) i Cocodamol (czyli mieszanka paracetamolu z kodeiną) „na wszelki wypadek. Plus dwa psychotropy. I tum popadł w przydum - bo albo ja mam guza mózgu - albo się coś specjaliści od terapii bólu poluzowało w czaszcze ( w odróżnieniu od czaszki są jeszcze czaszcze - i o tę właśnie tutaj chodzi). Bo wygląda to na ideę ciągłego updatowania Łindozy przez Microsoft...

Jak wiadomo uśpić nie sztuka - to potrafi każdy, obudzić też można się nauczyć jak to robić (wiadomo, zakręcamy krany, wyłączamy parowniki i walimy po pyszczydle do skutku, vide Pamela Anderson w Słonecznym Patrolu) - ale potem trzeba jeszcze zalekować pacjenta tak żeby do domu poszedł uśmiechnięty. Albo przynajmniej - w wersji minimalistycznej - nie wyjący z bólu... I tutaj dżip na spółkę z bólowym specjalista przygotowali mi tak zwany dzonk w wersji klasycznej.

Pani mianowicie ma wpisaną notkę, cytuę: „nie może brać diklofenaku, tramadolu i tylexu” - ale równocześnie je sobie ibuprofen i cocodamol. Gdyby ktoś chciał wiedzieć czemu mi żuchwa zwisnęła - tylex i cocodamol to to samo jest. A jak ktoś ma problem z reakcja alergiczną na enelpezety - to zazwyczaj na wszystkie. Choć tu akurat ibuprofen jest uważany za najbezpieczniejszy.

Zasadniczo nie jestem tak odważny jak Szaman i się morfiny boję - ale jak trza dać to daję. Tyle że klucze od CD’s (nie, to nie srebrne krążki z piratami - to controlled drugs) trzyma nurs. I musi mi szafkę otworzyć i morfinke podać. A ciężko jest nursa przekonać, co to drugą ampułkę fentanylu w czasie zabiegu uważa za próbę zabicia pacjenta a trzecią za morderstwo dokonane, żeby wydał trzy ampułeczki morfiny dla tego samego pacjenta...

Na szczęście pani wyła przekonywująco więc leki dostała ciupasem. I już dwie godziny później zgłosiła że znów jej ból narasta. Co było robić- spakowaliśmy jej gratki i wysłali do domu gdzie ma swoje własne leki. Uprzedzając wszelkie nocne telefony kazałem jej skonsultować się odnośnie dalszego leczenia z jej specjalistą od bólu. Może jej teraz tramadol dołoży? Kto wie. Czasem mam wrażenie że myśmy się jednak zupełnie innej medycyny uczyli.