Anatomia czaszki

Pierwszy rok medycyny. Wrzesień. Dumni studenci, omc doktory, pierwsze walne spotkanie na akademii z okazji rozpoczęcia roku. Przemowy, rektor, dziekani. Pierwsze nawiązywane kontakty. Każdy starał się jakoś wywrzeć wrażenie na otoczeniu. Stałem sobie spokojnie i słuchałem, jak to moi koledzy chwalą się wakacyjnymi osiągnięciami naukowymi. Całe dwa miesiące wkuwania na pamięć kości ręki. Ktoś tam zrobił do łokcia. Inny recytował wierszyk mnemotechnicznie układający kosci nadgarstka. Stałem - i dupa mi rzedła. Toż w wakacje nawet mi nie postało we łbie żeby książkę otworzyc. Ostatecznie, od tego wakcję są. Po przyjściu do domu, z nastawieniem „kto da radę jak nie ja” i uczuciem „o k..wa!”, otworzyłem tom pierwszy Bochenka. Pominąłem kwieciste wstępy i zacząłem wbijać do łba łacińskie nazwy. Drugiego dnia weszliśmy do osławionego Collegium Anatomicum.

- Dzień dobry. Nazywam się Kowalski, jestem waszym asystentem w tym semestrze.
Siedzieliśmy w 10 osób dookoła metalowego stołu. Asystent sprawdził obecność, rozdał karty zaliczeniowe i przystąpił do rzeczy.
- Jak zapewne wiecie, naszym pierwszym preparatem są kości. Dzisiaj omówimy kosci ręki.
Z pudła stojącego na stole wyjał łopatkę i wskazując na coś wyprostowanym spinaczem biurowym, zwrócił sie do pierwszego z brzegu studenta:
- Jak nazywamy ten wyrostek?
- yyyyy
Kolejne pytanie do kolejnego studenta:
- A ten?
- ueeee
Następne pytania zostały skwitowane równie inteligentnymi odpowiedziami. Asystent dokończył szybko proces dydaktyczny i zgrabnie wpisał wszystkim pały do kajecika.
- Na środę kości nogi, na piątek miednica. Radziłbym wziąć się do pracy.
Jako, że na moja pałę pracowałem jakieś 8 godzin, nie zrobiło to na mnie większego wrażenia. Ale moi koledzy, którzy poświęcili dwa miesiące na kosci ręki, zbladli wybitnie. Niejasne obrazy imrezy zapoznawczej rozwiały sie jak z białych jabłoni dym i wszyscy zgodnie pokłusowali na swoje kwatery.

Kolejne ćwiczenia - a słowo to zaczęło nabierać bardzo nieprzyjemnego wydźwięku, bliżej im było do batoga niż truchtania na bieżni - przebiegły w podobny sposób. Asystent wchodził, zadawał dziesięć pytań, stawiał dziesięć pał, określał materiał na następne ćwiczenia i wychodził. Gdzieś pod koniec trzeciego tygodnia nadeszła chwila prawdy. Zaliczenie z naszego pierwszego preparatu - jak zwano slangowo kolejne partie materiału - miało odbyć się w poniedziałek.

- Co robisz w weekend? - mój współspacz, Jerzy, popatrzył na mnie nieco nieprzytomnie.
- Ryję.
- Miałes do domu jechać.
- Zwariowałeś? - jeknął. -Wy to z Kowalskim macie dobrze. Luzak. A na nas Pani Docent wykona w poniedziałek egzekucję.
- Z Kowalskim dobrze? Może z daleka to on na miłego wygląda. Ale ogólnie mamy po komplecie pał i poniedziałek będzie naszym Waterloo. Pytałem, bo brat do mnie chciał przyjechać. Myslałem, ze cię nie ma, to mu powiedziałem, że może.
- A co się przejmujesz. Nadmuchamy mu materac po Ziutkiem i sie wyśpi. Nie chodzi spać przed piątą rano?

Pytanie nawiązywało do naszego, swieżo wypracowanego, zwyczaju uczenia się do porannego otwarcia sklepów, śniadoanio-kolacji złożonej z bułeczki i mleka i zdrowego snu do 14. Ciężki jest los studenta popołudniowej zmiany.

Szerszego wyjasnienia wymaga rzeczony Ziutek.
Problem z nauczeniem się wszystkich rowków, zagłębień i wyrostków na kosciach wiązał się w głównej mierze z dziadowskimi rysunkami w Bochenku, podstawowej książce do anatomii. Szczęśliwcy mieli do dyspozycji Sinielnikowa, doskonały atlas produkcji zaprzyjaźnionej. Ale wybrańcy mieli cos lepszego - prawdziwe kosci. I dzięki Jerzemu należałem do tej grupy. Bowiem przed rozpoczęciem roku wszedł był drogą mi bliżej nieznaną w komplet kości ludzkich oraz pięć(!) czaszek. Kości leżały sobie w worku, wyciągane po kolei w czasie nauki, natomiast czaszki głupio jakoś było trzymac pod łóżkiem. Ustawiliśmy je na najwyższej półce, ponad książkami. Cztery były bez żuchwy, więc piąta, najładniejsza, stała na samym środku. I z racji swojej wyjątkowości została spersonifikowana. Ziutek dumnie szczerzył pełne uzębienie i z natężeniem wpatrywał się w nasz pokój pustymi oczodołami.

- Siema, młody! Jak się jechało?
- Super. Przysnąłęm za Krakowem i nawet nie wiem jak mi zleciało. Coś ty opowiadał, że tu się trzy dni jedzie?
- Nie tym połączeniam... Zwykle jeżdżę nocnym, niech szlag trafi. Chodź, bo nam trolejbus ucieknie. Kupiłem ci browar, sam muszę na nad książkami jeszcze posiedzieć, ale jutro wyskoczymy na miasto.

- Jerzy - Mikołaj - dokonałem prezentacji. -Zjadłbyś coś? - zgrabnie zrobiłem miejsce na stole i nie słysząc odpowiedzi, obróciłem się. Młody stał w pozycji wytrzeszczoko.
- Co jest?
- Co to - kosci co to są? - rzekł nieco nieskładnie.
- Kości, kości. Siadaj, nie gryzą - na stole przemieszane bez ładu i składu leżały kosci ręki i nogi, żebra sterczały z miednicy, walały się kręgi, pomiędzy tym wszystkim stały talerze po śniadaniu oraz puste kubki z kawą. I słoik dżemu.
- I wy tak - z tymi kościami? - niegramatycznie zatrzęsło młodym.
- No. Łopatka dobra jest do masła i do dżemu.
Z czajnika buchnęła para, zalałem herbatę i postawiłem na stole. Podsunałęm paczkę z cukrem w kostkach. Młody rozglądnął się nerwowo za łyżeczką.
- A czym mam zamieszać?
Jerzy, nie podnosząc wzroku znad książki, wyciągnął do niego rękę z obojczykiem.

- Abi?
- Szego? - otwarłem jedno oko. Postanowilismy sie wyspać i zgasilismy o czwartej rano. Sen spadł na mnie niczym worek cementu.
- Bo ja tam - spać nie mogę...
- Co, powietrze uchodzi?
- Niee, te czaszki sie tak dziwnie patrzą...
- Czaszki. Się. Patrzą - zapaliłem światło. -Czym niby, toż oczu nie ma żadna - wskazałem szerokim gestem półkę z wyszczerzonymi reliktami. -Zachowuj się poważnie - zrezygnowawszy z sarkazmu obróciłem młodego w ich kierunku. -To są szczątki ludzkie, nikomu krzywdy nie zrobia. Mało tego - ani drgną!
W tym momencie nasza jedyna czaszka z żuchwą obsunęła sie po ścianie, przechyliła do tyłu i Ziutek zarżał milczącym, szyderczym śmiechem. Przez chwilę w pokoju można było słyszeć zderzające się między sobą cząsteczki powietrza.
- Wiesz ty co - klepnałem młodego w łopatki - kładź się do łóżka. Ja się prześpię na materacu.

Ziutek robił nam to potem wielokrotnie. Nigdy w dzień, zawsze w nocy. Najcześciej o dwunastej, choć czasem później. Nie odkrylismy przyczyny - czy się piecyk załączał, czy drgania powodowane przez przejeżdżajace ciężarówki poruszały domem. Do dobrego tonu nalezało powiedzieć „Ziutek, naprawde nie ma się z czego śmiać”, podejść i poprawić pozycję czaszki na zuchwie. Ale ten pierwszy raz pamiętam do dzisiaj.

Zaliczenie zakończylismy wynikiem 0:10