Cywilizacja zaufania społecznego

Czałowiek ma zaszyty przedziwny mechanizm. Mianowicie wydaje mu się, że jest normalny, a wszystko co robi, wpisuje sie w uniwersalne zasady działania wszechświata. Nic bardziej mylnego. By się o tym przekonać, nie trzeba szukać obcych cywilizacji. Ba, nawet własnego kontynentu nie trzeba opuszczać.

Polskie przekonanie o konieczności jedzenia na obiad zupy i drugiego - które składać się musi z ziemniaków, warzyw i sztuki mięs - podważyli juz dawno temu nasi sąsiedzi, wpychając w siebie eintopf’a, popitego piwem. O ile jednak kulinarne różnice zobaczyć - a raczej wysmakowac - jest łatwo, o tyle pozostałe działy relacji międzyludzkich moga być dużo bardziej tajemnicze.

Polska jest krajem o bardzo ciekawej konstrukcji moralnej. Uważamy się za prawych, rycerskich, chętnych do pomocy - a równocześnie oszukujemy, nadając temu procederowi nobliwą nazwę zaradności zyciowej, kradniemy - tu mówimy o kombinowaniu - czy obgadujemy naszych znajomych na potęgę, kryjąc to pod płaszczykiem troski o bliźniego swego.

Wyobraźmy sobie sytuację nastepującą: nabyliśmy w sklepie podkładke pod myszkę. Ale nia jakiś tam byle kawałek plastiku, a królową wszystkich podkładek, do których slinią sie gracze całego świata, czyli Razor’a. Pieknie zapakowaną, w plastiki, celofany i tekturę. Cenę pominiemy. Powiemy tylko, że zamiast tejże można by nabyć 70 podkładek standardowych wycenianych na 50p. Płacimy, przyjeżdżamy do domu i ze zdziwieniem konstatujemy, że kupilismy puste pudełko. Wracamy więc do sklepu, gdzie Pan Sprzedawca, na nasza prośbę o wymiane rzeczonego pudełka na pełne, litościwie puka nam w głowę. Litościwie, bo powinien wezwać policję i oskarżyć nas o próbę wyłudzenia.

W zasadzie nie wyobrażam sobie sytuacji, że ktoś mógłby do sklepu z reklamacją wrócić. Ostatecznie nikt nie lubi wychodzić na ostatniego debila. Ponieważ jednak opisana sytuacja zdażyła się w kraju zaufania społecznego, sprzedawca przeprosił mnie grzecznie za kłopot, sprawdził stan magazynu i nieomal gnąc się w ukłonach, wyjaśnił, ze niestety, nie mają już tego modelu - ale jeżeli chciałbym jakis inny, to mogę go sobie wybrac z półki. Albo zwrócą mi pieniądze.

Druga instytucją, która w Polsce nie ma racji bytu, to powszechne ubezpieczanie elektroniki w trakcie jej sprzedaży. Nazywa sie to „whatever happens” i z wyjątkiem uszkodzeń kosmetycznych, kradzieży i jednoznacznych oznak uszkodzenia celowego, pokrywa wszystko. No i - nie zaczyna się zdania od „no i” - zdarzyło mi się przypadkiem ubezpieczyć iPoda dzidzia starszego. Któremu, w okolicznościach zupełnie niezrozumiałych, pękła szybka. Pokiwaliśmy ponuro głową z ASP nad beztroska wieku, po czym coś mi pikło w mózgu. ASP przegrzebał papiery i tadammm! - trzy lata ubezpieczenia za jedyne 36 funciszy zostało opłacone przy zakupie. Zabrałem więc rzeczony sprzęt, papier i pojechaliśmy do Bardzo Dużego Sklepu. Gdzie miły pan popatrzył na pęknięcie, kliknął coś w komputerze, zeskanował ubezpieczenie i przyniósł funkiel nówkę nieśmiganą ze sklepu. Przy okazji upgrade’ując zeszłoroczny model 3 do tegorocznej czwóreczki...
Chyba nie ma potrzeby pisać, dlaczego opisany mechanizm w Polsce doprowadził by do upadłości firmę ubezpieczeniową, przy okazji podwajając sprzedaż nowego modelu?

Byłem tak zachwycony, ze chciałem zapłacić kolejne 36 funtów, by ubezpieczyć nowy sprzęt. Pan popatrzyl na mnie i po początkowym niezrozumieniu tematu wyjaśnił, że przecież mam jeszcze dwa lata opłaconego ubezpieczenia, które automatycznie zostalo przeniesione...

I tak się zastanawiam - jaką niby szansę ma taka cywilizacja w kontakcie z napływową bandą dzikich Hunów...